Życiorys naukowy:
Kariera naukowa mgr. inż. Aleksandry Rudzkiej rozpoczęła się od studiów inżynierskich na kierunku Biotechnologia na Politechnice Warszawskiej, które ukończyła w 2020 roku. Następnie kontynuowała edukację na tej samej uczelni, uzyskując tytuł magistra inżyniera na kierunku Biotechnologia, ze specjalnością Leki i Kosmetyki (2020–2021).
Od 2021 roku związana jest z Katedrą Biotechnologii Środków Leczniczych i Kosmetyków na Politechnice Warszawskiej, gdzie prowadzi badania w obszarze biokatalizy.
Obecnie uczestniczy jako wykonawczyni w projekcie Opus finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki, a wcześniej realizowała projekty Sonata (NCN) oraz YOUNG PW (IDUB Politechnika Warszawska) w ramach których rozwija nowe systemy biokatalityczne i bada ich zastosowania w syntezie organicznej.
Dorobek naukowy mgr inż. Aleksandry Rudzkiej obejmuje 7 artykułów opublikowanych w renomowanych czasopismach naukowych, takich jak Angewandte Chemie International Edition czy ACS Catalysis, o łącznym współczynniku oddziaływania (IF) przekraczającym 50. Mgr inż. Aleksandra Rudzka prezentowała wyniki swoich badań na 14 międzynarodowych konferencjach naukowych takich jak „International Symposium on Biocatalysis and Biotransformations” i „International Symposium on Advances in Synthetic and Medicinal Chemistry”.
Zainteresowanie obszarem badawczym:
Mgr inż. Aleksandra Rudzka specjalizuje się w biokatalizie, ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania enzymów w reakcjach chemicznych o znaczeniu przemysłowym i farmaceutycznym. Obszar biokatalizy łączy w sobie elementy chemii organicznej, biologii molekularnej i enzymologii, co daje ogromne możliwości twórczego podejścia i rozwiązywania problemów syntetycznych. Biokataliza jest narzędziem przyszłości w chemii organicznej, pozwalającym tworzyć nowe cząsteczki szybciej i z poszanowaniem środowiska.
Zainteresowania naukowe stypendystki koncentrują się na wykorzystaniu enzymów – naturalnych katalizatorów – do przeprowadzania reakcji w sposób selektywny i zrównoważony. Badaczkę szczególnie interesuje synteza związków optycznie czynnych, które są niezwykle ważne m.in. w produkcji leków, ponieważ często tylko jedna z ich form przestrzennych wykazuje pożądane działanie biologiczne. Dzięki zastosowaniu enzymów reakcje przebiegają selektywnie w łagodnych warunkach, bez użycia toksycznych reagentów i mniejszą ilością odpadów.
Dla mgr inż. Aleksandry Rudzkiej zaskakujące było to, jak duży wpływ na aktywność i selektywność enzymu mogą mieć nawet drobne zmiany w jego sekwencji aminokwasowej lub warunkach reakcji. Uświadomiło jej to, jak bardzo enzymy są dynamiczne i plastyczne oraz jak istotne jest ich głębokie zrozumienie i racjonalne projektowanie. Badaczkę zaskoczyła także skala, na jaką można wykorzystywać biokatalizę w przemyśle farmaceutycznym – od małych syntez laboratoryjnych po produkcję multikilogramową.
„Moim naukowym marzeniem jest tworzenie nowoczesnych, wydajnych i ekologicznych procesów chemicznych opartych na enzymach, które znajdą realne zastosowanie w przemyśle – szczególnie farmaceutycznym. Długofalowo chciałabym łączyć pracę naukową ze współpracą z przemysłem, tak aby wyniki badań mogły być szybko wdrażane w praktyce. Marzy mi się także promowanie zrównoważonej chemii i inspirowanie młodszych naukowców do pracy nad rozwiązaniami, które łączą innowacyjność z odpowiedzialnością za środowisko”.
Dlaczego akurat ścieżka naukowa?
Mgr inż. Aleksandra Rudzka zdecydowała się na karierę naukową, ponieważ pasjonuje ją rozwiązywanie problemów, eksperymentowanie i ciągłe odkrywanie czegoś nowego. Praca w laboratorium daje naukowczyni poczucie sprawczości i wpływu na rozwój bardziej zrównoważonych technologii. Ogromną motywacją dla badaczki w pracy jest więc świadomość, że jej badania mogą mieć realne zastosowanie – np. w tworzeniu lepszych, bezpieczniejszych metod syntezy leków czy bardziej ekologicznych technologii. Jak mówi naukowczyni: Na co dzień motywuje mnie przede wszystkim ciekawość i chęć odkrywania – fascynuje mnie to, że dzięki badaniom mogę zrozumieć, jak działają złożone procesy chemiczne i wpływać na ich przebieg. Ogromną satysfakcję daje mi także rozwiązywanie problemów eksperymentalnych i momenty, kiedy coś „zaskoczy” w laboratorium. Stypendystkę inspiruje również współpraca z innymi naukowcami i możliwość ciągłego uczenia się czegoś nowego.
„Gdybym nie została naukowczynią, z pasją zajmowałabym się urządzaniem wnętrz. Lubię tworzyć przestrzenie, które łączą funkcjonalność z estetyką, dbając o każdy detal – od rozkładu pomieszczeń po dobór kolorów i materiałów. Satysfakcję daje mi także renowacja starych mebli, bo to sposób na ocalenie ich historii i nadanie im nowego życia. Takie zajęcia pozwoliłyby mi łączyć kreatywność z praktycznym działaniem”.
Mgr inż. Aleksandra Rudzka o różnorodności zespołów badawczych:
Zdaniem stypendystki pozycja kobiet w nauce w ostatnich latach wyraźnie się poprawiła – coraz więcej badaczek zajmuje kierownicze stanowiska, zdobywa prestiżowe granty i bierze udział w międzynarodowych projektach. Nadal jednak można zauważyć pewne bariery, takie jak mniejsza reprezentacja w niektórych dziedzinach technicznych. Mgr. inż. Aleksandra Rudzka uważa, że zmiany idą w dobrym kierunku, a rosnąca świadomość problemu i inicjatywy wspierające różnorodność w środowisku akademickim dają nadzieję na dalszy postęp.
Największą zaletę różnorodności w nauce stypendystka upatruje w możliwości spojrzenia na problemy z wielu perspektyw. Zespoły zróżnicowane pod względem płci, pochodzenia czy doświadczeń życiowych częściej generują innowacyjne pomysły. Zdaniem naukowczyni, różnorodność sprzyja kreatywności, przełamuje utarte schematy myślenia i prowadzi do bardziej kompleksowego rozumienia badanych zjawisk. Dzięki temu nauka staje się bardziej otwarta, inkluzywna i lepiej odpowiada na potrzeby całego społeczeństwa. Współpraca osób o różnych doświadczeniach wzbogaca proces badawczy i zwiększa jego jakość.
„Uważam, że kobiety często są bardzo dobrymi mentorkami, ponieważ potrafią łączyć merytoryczne wsparcie z empatią i umiejętnością uważnego słuchania. Ich doświadczenia, zarówno naukowe, jak i związane z pokonywaniem różnych barier, pozwalają im skutecznie wspierać rozwój młodszych badaczy i badaczek. Wnoszą też perspektywę różnorodności, która sprzyja tworzeniu bardziej otwartego i inspirującego środowiska pracy”.
