k_4
Elżbieta Nowak

Miejsce wykonywania pracy doktorskiej:

Pracownia Struktury Białka, Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie

Na czym polega Pani praca badawcza?

Głównym projektem moich badań jest określenie mechanizmu działania odwrotnych transkryptaz (RT). Są to fascynujące enzymy, które używają aktywności polimerazy DNA i RNazy H, aby przeprowadzać wieloetapową i niezwykle złożoną reakcję przetwarzania jednoniciowego RNA do dwuniciowego DNA. Proces ten jest kluczowym etapem namnażania elementów genetycznych zwanych retrotranspozonami, dla których etapem pośrednim multiplikacji jest RNA.

Z retrotranspozonów wyewoluowały retrowirusy, takie jak HIV, których materiał genetyczny jest kodowany przez RNA i dla których aktywność odwrotnych transkryptaz jest kluczowa dla replikacji.

Druga grupa moich projektów to badania bakteryjnej i eukariotycznej naprawy DNA. W komórkach żywych czynniki środowiskowe i metaboliczne mogą powodować uszkodzenia DNA. Uszkodzenia te mogą prowadzić do powstania mutacji kodu genetycznego. Moje badania skierowane są na poznanie struktury białek, które takie uszkodzenia mogą wykrywać i je naprawiać.

Jakie korzyści dla społeczeństwa mogą przynieść Pani badania?

Odwrotna transkrypcja, proces który badam, jest kluczowym etapem rozwoju ludzkich patogenów, takich jak: wirusy HIV, HTLV-I i WZW typu B. RT są jednym z najważniejszych celów terapii skierowanej przeciw wirusowi HIV. Poznanie struktur enzymów RT w kompleksie z zdefiniowaną hybrydą DNA-RNA pozwoli na rozwój innowacyjnych farmaceutyków przeciwwirusowych, wykorzystujących blokowanie tego szlaku.

Ludzki homolog drożdżowego białka XPG, odpowiada u ludzi za występowanie dwóch rzadkich schorzeń (Xeroderma pigmentosum i zespół Cockayne’a), powodujących u pacjentów nadwrażliwość na promienie UV, które często prowadzą do powstania nowotworów skóry. Obydwie choroby nie doczekały się dotychczas skutecznej metody leczenia. Poznanie struktury krystalicznej białek odpowiedzialnych za te schorzenia, niewątpliwie przyczyni się do lepszego zrozumienia mechanizmu prowadzącego do rozwoju choroby. Dlaczego wybrała Pani karierę naukową?

Kiedy kończyłam studia nie byłam zdecydowana, w którym kierunku pójść: droga naukowa czy też np. praca w przemyśle czy w szkole. Zdecydowałam się jednak na studia doktoranckie. Możliwość oglądania i poznawania tego, co jest ukryte przed ludzkim okiem rozbudziła moja pasję do krystalografii i utwierdziła mnie w przekonaniu, że jestem tam, gdzie powinnam być.

Czym zajmuje się Pani w swoim czasie wolnym?

Uwielbiam czytać, i to nie tylko artykuły naukowe. Nawet w chwilach przeznaczonych na relaks rodzi się we mnie chęć współzawodnictwa. Jeśli uda się zebrać większą grupę przyjaciół idziemy na kręgielnię albo gramy w karty, najchętniej w pokera. Lubię smak rywalizacji, mam w sobie też małą żyłkę do hazardu. Mam również grono przyjaciół, z którymi chętnie eksperymentujemy z daniami kuchni fusion. Wyciszają mnie wędrówki po górach i długie spacery po Puszczy Kampinoskiej. Od dłuższego czasu mieszkam w Warszawie, ale wciąż tęsknię za Poznaniem.


Powrót