Życiorys naukowy: Mgr Magdalena Dąbrowska jest absolwentką analityki medycznej (medycyny laboratoryjnej) na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku. W czasie studiów odbyła praktyki w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Białymstoku, a po ich zakończeniu staż w laboratorium Genetyki Medycznej w Instytucie „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie. Następnie pracowała na stanowisku młodszego asystenta w Centralnym Laboratorium Klinicznym w Narodowym Instytucie Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher w Warszawie. W roku 2016 podjęła studia doktoranckie w Zakładzie Inżynierii Genomowej w Instytucie Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. W czasie trwania studiów doktoranckich opublikowała 6 prac naukowych, z czego 4 to prace eksperymentalne, których jest wiodącym autorem. Otrzymała nagrodę przyznawaną przez Komitet Biotechnologii PAN im. Wacława Szybalskiego za najlepszą pracę eksperymentalną wykonaną w polskim laboratorium w 2018 roku oraz Nagrodę Poznańskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk za najlepszą oryginalną pracę twórczą z obszaru nauk biologicznych i rolniczych, której wiodącym autorem jest doktorant z terenu Oddziału za 2018 rok. Mgr M. Dąbrowska jest także laureatką grantu Etiuda 8 przyznawanego przez Narodowe Centrum Nauki, w ramach którego odbyła półroczny staż naukowy na Politechnice Federalnej w Zurychu.
Praca badawcza i jej znaczenie: Mgr Magdalena Dąbrowska w swoich badaniach zajmuje się zastosowaniem technologii CRISPR-Cas w eksperymentalnej terapii chorób poliglutaminowych. Tematem jej projektu jest wykorzystanie narzędzi do edycji genomu w eksperymentalnej terapii chorób poliglutaminowych (poliQ). W swoich badaniach wykorzystuje technologię CRISPR-Cas do modulowania długości sekwencji powtórzeń CAG w komórkach pozyskanych od pacjentów cierpiących na choroby poliQ. To podejście może w przyszłości stanowić jedną z potencjalnych terapii tych chorób, które są neurodegeneracyjnymi chorobami genetycznymi spowodowanymi mutacją polegającą na zwiększeniu liczby powtórzeń trójki nukleotydów CAG w genach odpowiedzialnych za te choroby. Obecnie możemy wyróżnić dziewięć chorób poliQ, w tym między innymi pląsawicę Huntingtona oraz szereg ataksji rdzeniowo-móżdżkowych. Objawy chorobowe związane są głównie z upośledzeniem funkcjonowania układu nerwowego na skutek
akumulacji zmutowanego białka w komórkach neuronalnych. Pomimo długoletnich badań, choroby poliQ są jak dotąd nieuleczalne, można jedynie w ograniczony sposób niwelować ich objawy.
System CRISPR-Cas9, to molekularne nożyczki, które wykonują cięcia w określonym przez nas miejscu w genomie. Dzięki tej zdolności ta metoda jest sosowana w wielu aspektach takich jak np. tworzenie nowych modeli komórkowych i zwierzęcych jak również w terapii chorób genetycznych. W swoich eksperymentach mgr M. Dąbrowska wykorzystuje technologię CRISPR-Cas do indukowania pojedynczych lub podwójnych pęknięć nici DNA w obszarze sekwencji powtórzeń CAG. Takie podejście powoduje wycięcie, skrócenie lub wydłużenie tej sekwencji. W swoich badaniach jako pierwsza użyła pary nikaz, czyli zmodyfikowanych białek z mutacją w domenie tnącej, które powodują pojedyncze pęknięcia nici DNA. Przełomem w karierze było stworzenie metody qEva-CRISPR, która jest półilościową metodą dedykowaną do wykrywania zmian spowodowanych przez system CRISPR-Cas9 w komórkach ludzkich. Ta metoda wykrywa każdy rodzaj mutacji, a ponadto pozwala na wykrywanie zmian w „trudnych” obszarach genomu, jakim są sekwencje powtarzające się. qEva-CRISPR jest prosta w obsłudze i ma uniwersalny protokół dopasowany do każdego rodzaju komórek. Naukowczyni obecnie zajmuje się badaniem mechanizmów naprawy DNA odpowiedzialnych za preferencyjne skracanie / wydłużanie sekwencji powtarzającej się po indukcji pęknięć nici DNA w tym obszarze. Idea zaprzęgnięcia mechanizmów naprawy DNA do preferencyjnego skracania powtórzeń CAG jest innowacyjnym podejściem, które stanowi nadzieję dla pacjentów cierpiących na choroby poliQ.
Gdyby nie została naukowczynią to: ,,Najprawdopodobniej byłabym diagnostą laboratoryjnym. Zajmowałabym się diagnozowaniem chorób genetycznych u pacjentów. Od zawsze interesowały mnie zagadnienia związane z patogenezą chorób oraz metodami wykrywania nieprawidłowości w organizmie ludzkim.’’
Magdalena Dąbrowska o sytuacji kobiet badaczek i zmian na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych: ,,Uważam, że obecnie sytuacja kobiet w nauce jest bardzo dobra. Wiele się zmieniło na lepsze na przestrzeni lat. Ze swojej perspektywy widzę, że w młodym pokoleniu naukowców jest więcej kobiet niż mężczyzn. Uważam, że w nauce liczą się wyniki i odkrycia, a nie płeć osoby, która je wykonała.’’
,,Kobietą, inspirującą mnie w świecie nauki jest prof. Jennifer Doudna, która otrzymała nagrodę Nobla za badania nad metodą edycji genomu. Prof. Doudna dalej prowadzi swoje laboratorium i kieruje zespołem, który rozwija tę technologię w różnych aspektach związanych z edycją genomu.’’
