Życiorys naukowy:
Lek. Zuzanna Nowicka-Kaszkowiak pracą naukową zainteresowała się już podczas studiów medycznych na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Swoje badania, dotyczące powikłań radioterapii i biomarkerków ekspozycji na promieniowanie, prowadziła w ramach Indywidualnego toku studiów w Zakładzie Biostatystyki i Medycyny Translacyjnej pod kierunkiem profesora Wojciecha Fendlera. Zrealizowała również staż badawczy w Cancer Research UK w Cambridge, podczas którego zajmowała się analizą danych sekwencjonowania pojedynczych komórek raka piersi.
Po ukończeniu studiów, a następnie stażu podyplomowego w 2021 roku rozpoczęła studia doktoranckie w tym samym Zakładzie w ramach grantu PRELUDIUM BIS Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej i Narodowego Centrum Nauki. Dzięki finansowaniu z tego samego grantu odbyła staż naukowy w Wydziale Fizyki Zakładu Radioterapii Harvard Medical School w Bostonie. Lek. Zuzanna Nowicka-Kaszkowiak jest także laureatką grantu PRELUDIUM Narodowego Centrum Nauki oraz stypendium START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Poza tym była częścią międzynarodowej drużyny badaczy wyróżnionych 1 nagrodą podczas warsztatów Integrated Mathematical Oncology w Moffitt Cancer Center na Florydzie. Był to początek współpracy międzynarodowej, której efektem była jej pierwszoautorska publikacja na temat matematycznego modelowania glejaka wielopostaciowego, która znalazła się na okładce czasopisma Cancer Research. W marcu 2025 r. rozpoczęła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie hematologii.
Zainteresowanie obszarem badawczym:
Lek. Zuzanna Nowicka-Kaszkowiak prowadzi badania dotyczące niedrobnokomórkowego raka płuca i raka odbytnicy. Dodatkowo angażuje się w projekty naukowe w obszarze medycyny translacyjnej oraz onkologii. Naukowczyni stara się zrozumieć, w jaki sposób leczenie z wykorzystaniem chemioterapii i radioterapii wpływa na układ odpornościowy oraz jego zdolność do rozpoznawania i zwalczania komórek nowotworowych. Ma nadzieję, że w przyszłości pozwoli to na opracowanie bezpieczniejszych i skuteczniejszych terapii.
Przykładem praktycznego zastosowania badań lek. Zuzanny Nowickiej-Kaszkowiak w innym obszarze jest test działający w oparciu o ekspresję (stężenie) pewnych cząsteczek, tzw. mikroRNA, we krwi, pozwalający wykryć i oszacować ekspozycję na nieznaną dawkę promieniowania jonizującego – czyli tzw. biodozymetr. W sytuacji, gdy w wyniku katastrofy naturalnej lub ataku terrorystycznego populacja pewnego obszaru zostaje narażona na działanie promieniowania, DNA komórek ulega uszkodzeniu, a komórki zaczynają obumierać. Skutki tego działania – dramatyczny spadek odporności, biegunki, oparzenia – obserwuje się dopiero po kilku dniach, kiedy możliwości pomocy są już ograniczone. Opracowany przez zespół lek. Nowickiej-Kaszkowiak wspólnie z badaczami z Uniwersytetu Harvarda test pozwala jednak szybko i tanio określić, kto został narażony na działanie potencjalnie śmiertelnej dawki promieniowania i komu należy w pierwszej kolejności udzielić pomocy.
„Moim marzeniem naukowym jest zaprojektowanie badania klinicznego na podstawie własnych badań podstawowych, realizując ideę translacji „from bench to bedside””.
Dlaczego akurat ścieżka naukowa?
Lek. Zuzanna Nowicka-Kaszkowiak podkreśla, że w jej przypadku istotną rolę odegrały wzorce wyniesione z domu – jej mama jest lekarką i prowadziła działalność naukową, a babcia uczyła fizyki. Stypendystka od najmłodszych lat miała więc kontakt z kobietami zajmującymi się naukami ścisłymi. Lek. Zuzanna Nowicka- -Kaszkowiak zwraca uwagę, że podczas studiów medycznych rzadko kładzie się nacisk na kreatywne i logiczne podejście do problemów, które z kolei stanowi podstawę pracy naukowej. Jej zdaniem, aby skutecznie leczyć pacjentów, trzeba mieć solidne podstawy teoretyczne i znać wypracowane algorytmy diagnostyki oraz terapii. Dla niej już w czasie studiów nauka była swoistą odskocznią – przestrzenią, w której liczyła się kreatywna dedukcja.
Lek. Zuzanna Nowicka-Kaszkowiak do Zakładu Biostatystyki trafiła niejako przypadkiem, chcąc poprawnie zaprojektować pewne badanie naukowe. Choć statystyka nie uchodzi powszechnie za szczególnie pasjonujący obszar, ją zafascynowała jako systematyczne podejście do odkrywania prawdy o świecie. Stypendystkę szczególnie interesują zagadnienia takie jak analiza przyczynowa (ang. causal inference) oraz metodologia projektowania badań klinicznych. Onkologia natomiast przyciągnęła ją swoją złożonością. Proces nowotworowy opiera się na zaburzeniach podziału, naprawy i różnicowania komórek, a jego rozwój ma charakter ewolucyjny – jak zauważył francuski chemik Jacques Monod, rak to „statystyczna nieuchronność natury: kwestia przypadku i konieczności”1 . Te same procesy zmienności genetycznej i selekcji, które rządzą ewolucją gatunków, pozwalają komórkom ciała ewoluować w kierunku nowotworzenia wewnątrz organizmu.
Z punktu widzenia naukowczyni i klinicystki leczenie nowotworów dynamicznie się rozwija, jednak wciąż wiele pozostaje do odkrycia. Stypendystkę w pracy badawczej zaskoczyło to, jak trudne w medycynie bywa wyodrębnienie spośród wielu zmiennych tego „rzeczywistego” efektu. Parafrazując jednego z jej ulubionych statystyków: Jeśli będziemy bardzo ostrożni i włożymy w to dużo wysiłku, być może uda nam się nie do końca wprowadzić się w błąd2. Jak podkreśla stypendystka: Każde badanie naukowe wymaga nie tylko precyzji, ale i pokory wobec złożoności rzeczywistości medycznej.
„Poza byciem naukowczynią, jestem również lekarką i sądzę, że mogłabym zajmować się tylko medycyną. Natomiast jeśli nauka, ale nie w medycynie, to myślę że byłabym fizyczką zajmującą się astronomią – od zawsze interesuje mnie badanie kosmosu, jestem członkinią Polskiego Towarzystwa Astrobiologicznego. Lubię fantastykę naukową, gry komputerowe i planszowe, chodzenie po górach, w wolnym czasie biegam i chodzę na wspinaczkę bulderową. Interesuję się też parzeniem kawy metodami alternatywnymi, bardzo lubię odkrywać nowe ziarna i metody obróbki”.
Lek. Zuzanna Nowicka-Kaszkowiak o różnorodności zespołów badawczych:
Zdaniem lek. Zuzanny Nowickiej-Kaszkowiak, największą zaletą różnorodności w nauce jest to, że pozwala spojrzeć na te same problemy z różnych perspektyw. Każdy wnosi do pracy naukowej swoje doświadczenia, które wpływają na to, co nas interesuje i jakie pytania zadajemy.
To naturalne, że badamy tematy bliskie naszym przeżyciom. Dzięki różnorodności w środowisku naukowym łatwiej dostrzega się kwestie, które wcześniej mogły być pomijane, a różne sposoby myślenia pomagają szybciej posuwać naukę do przodu.
„Uważam, że kobiety są wspaniałymi mentorkami. Sama mam ogromne szczęście współpracować z wyjątkowymi kobietami, takimi jak profesor Noemi Andor z Moffitt Cancer Center na Florydzie. Doświadczenia pracy z mentorkami i koleżankami, w tym na przykład z dr Beatą Małachowską, również laureatką nagrody L’Oréal-UNESCO dla Kobiet i Nauki – nauczyły mnie, że kobiety potrafią być doskonałymi liderkami”.
