Życiorys naukowy:
Dr Zuzanna Świrad swoją karierę naukową rozpoczęła na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie studiowała geografię, specjalizując się w geomorfologii i zmianach środowiskowych. Już podczas studiów licencjackich skoncentrowała się na zjawiskach związanych z erozją wybrzeży. W ramach programu Erasmus spędziła sześć miesięcy w Sewilli, badając skutki tsunami lizbońskiego na Półwyspie Iberyjskim, co zaowocowało pracą licencjacką. Po ukończeniu studiów magisterskich, których tematem była geologia i geomorfologia wybrzeży fiordowych na Spitsbergenie, kontynuowała karierę naukową w prestiżowych instytucjach zagranicznych.
W 2014 roku dr Zuzanna Świrad rozpoczęła studia doktoranckie na Uniwersytecie w Durham (Wielka Brytania). Tam zajmowała się monitorowaniem erozji wybrzeży skalistych, łącząc nowoczesne technologie, takie jak fotogrametria Structure-from-Motion oraz dane LiDAR, z datowaniem kosmogenicznym. Wyniki jej badań opublikowano w kilku prestiżowych czasopismach naukowych, a ona sama była prelegentką na licznych międzynarodowych konferencjach, gdzie dzieliła się swoimi odkryciami dotyczącymi współczesnych procesów i długoterminowej ewolucji wybrzeży skalistych.
Po obronie doktoratu w 2018 roku, stypendystka kontynuowała badania nad erozją wybrzeży na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego, gdzie jako postdoc rozwijała narzędzia do automatycznego mapowania klifów morskich i wykrywania erozji przy użyciu uczenia maszynowego. Od 2022 roku pracuje jako adiunktka w Instytucie Geofizyki PAN, prowadząc badania nad wpływem zaniku pokrywy lodu morskiego na erozję wybrzeży Arktyki w ramach projektu NCN SONATINA.
Zainteresowanie obszarem badawczym:
Dr Zuzanna Świrad od początku swojej kariery naukowej kierowała się chęcią zrozumienia, jak zmiany klimatyczne wpływają na środowiska przybrzeżne. Szczególnie interesuje ją proces erozji brzegów morskich i to, jak można prognozować tempo cofania klifów w długoterminowej perspektywie. W swoich badaniach stypendystka koncentruje się na używaniu zaawansowanych technologii, takich jak skaning laserowy, fotogrametria i segmentacja obrazów satelitarnych, aby stworzyć precyzyjne narzędzia do monitorowania zmian w środowisku przybrzeżnym. Dzięki temu jej badania mogą dostarczyć cennych informacji, które pomogą w adaptacji wybrzeży do rosnących zagrożeń związanych z globalnym ociepleniem.
Ważnym bodźcem dla jej pracy było rosnące zagrożenie erozją wybrzeży polarnych i związana z tym potrzeba opracowania skutecznych metod monitorowania tych procesów. Wraz z malejącą pokrywą lodu morskiego, wzrasta ryzyko zalewania i niszczenia infrastruktury w obszarach arktycznych. Zuzanna Świrad postanowiła skupić się na opracowywaniu narzędzi, które pozwolą na przewidywanie tych zjawisk i lepsze zarządzanie ryzykiem.
„Moim naukowym marzeniem jest lepsze zrozumienie długoterminowej ewolucji wybrzeży oraz opracowanie precyzyjnych metod prognozowania zagrożeń związanych z erozją brzegów morskich. Chciałabym, aby moje badania przyczyniły się do minimalizacji szkód powodowanych przez zmiany klimatyczne i pomogły w ochronie tych cennych ekosystemów” – podkreśla.
Dlaczego akurat ścieżka naukowa?
Badaczka zdecydowała się na karierę naukową pod wpływem dwóch istotnych doświadczeń. Pierwsze z nich miało miejsce po pierwszym roku studiów, kiedy uczestniczyła w XXXII Polskiej Wyprawie Polarnej na Spitsbergen. Praca jako pomoc kucharza na stacji polarnej dała jej nie tylko możliwość podróżowania, ale także kontakt z dziką przyrodą Arktyki – lodowcami, wielorybami czy niedźwiedziami polarnymi. Fascynacja tym surowym środowiskiem wywołała w niej pragnienie głębszego zrozumienia procesów geologicznych i przyrodniczych, które kształtują te unikalne krajobrazy.
Drugim wydarzeniem, które ugruntowało jej decyzję o podjęciu ścieżki naukowej, był 3-miesięczny staż w Instytucie Badań Polarnych im. Scotta na Uniwersytecie w Cambridge. Tam po raz pierwszy zetknęła się z pracą naukową na najwyższym poziomie, doświadczając atmosfery wsparcia, intelektualnej ciekawości i możliwości rozwoju w międzynarodowym zespole badawczym. Te dwa momenty utwierdziły ją w przekonaniu, że nauka to przestrzeń, w której może realizować swoją pasję i wpływać na przyszłość badań polarnych.
Dr Zuzanna Świrad o sytuacji kobiet badaczek i zmianach na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych:
W ostatnich latach pozycja kobiet w nauce znacząco się poprawiła, co stypendystka dostrzega na podstawie własnych doświadczeń. Coraz więcej kobiet decyduje się na ścieżki naukowe, w tym na kierunki związane z naukami ścisłymi, technologią, inżynierią i matematyką (STEM). Mimo że kobiety wciąż są w mniejszości na najwyższych szczeblach akademickich, liczba liderek na kluczowych stanowiskach w instytucjach naukowych stale rośnie. Dr Zuzanna Świrad podkreśla, że różnorodność płciowa w zespołach badawczych sprzyja lepszemu zrozumieniu problemów, prowadzi do bardziej innowacyjnych rozwiązań oraz wspiera wszechstronne podejście do prowadzonych badań.
Badaczka zaznacza również, jak istotny wpływ na rozwój kariery kobiet w nauce może mieć odpowiedni mentoring. Sama uczestniczyła w programie MPOWIR (Mentoring Physical Oceanography Women to Increase Retention), który wspiera młode badaczki w budowaniu kariery w atmosferze szacunku i wzajemnego wsparcia.
„W grupie sześciu młodych dziewczyn oraz dwóch mentorek, z których jedna była adiunktką, a druga profesorką nadzwyczajną, mogłyśmy dzielić się doświadczeniami w atmosferze wsparcia i szacunku. Poruszałyśmy tematy takie jak różne ścieżki kariery, godzenie życia prywatnego z zawodowym, planowanie rodziny czy wyzwania związane z długoterminowymi badaniami terenowymi, np. długotrwałe rejsy naukowe i związane z tym niedogodności. Tego rodzaju programy mentoringowe przyczyniają się do wzmocnienia pozycji kobiet w nauce i pokazują, jak ważne jest wspieranie ich rozwoju na każdym etapie kariery” – mówi dr Zuzanna Świrad.
