Joanna Gościańska
dr
Rozwiń »

Temat pracy:
Synteza multifunkcyjnych mezoporowatych materiałów węglowych dedykowanych procesom adsorpcji aktywnych substancji farmaceutycznych i wybranych zanieczyszczeń z fazy ciekłej

Życiorys naukowy: Dr Joanna Gościańska tytuł magistra w zakresie chemii uzyskała w 2005 roku a doktora w 2009. W trakcie studiów magisterskich i doktoranckich odbyła trzy staże naukowe w Laboratoire Catalyse et Spectrochimie w Caen (Francja). Obecnie jest adiunktem w Pracowni Chemii Stosowanej na Wydziale Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i kieruje grantem Sonata przyznanym przez Narodowe Centrum Nauki oraz jest wykonawcą projektów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. W swojej karierze zawodowej otrzymała szereg prestiżowych nagród m.in. MAXIMA CUM LAUDE dla najlepszych absolwentów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, stypendium Funduszu Rodziny Kulczyków, Stypendium Naukowe Miasta Poznania dla młodych badaczy, stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla Wybitnych Młodych Naukowców. Jej bogaty dorobek naukowy obejmuje niemal 100 publikacji, które ukazały się m.in. w czasopismach z listy filadelfijskiej.

Praca badawcza i jej znaczenie: Tematyka badawcza dr Gościańskiej koncentruje się wokół syntezy, modyfikacji i charakterystyki nanoporowatych sit molekularnych i tlenków metali, posiadających wiele unikatowych właściwości fizykochemicznych, elektrycznych oraz chemicznych, które pozwalają na ich szerokie możliwości aplikacyjne. Mezoporowate węgle cieszą się w ostatnich latach niesłabnącym zainteresowaniem wielu naukowców na całym świecie. Charakteryzują się one dobrze rozwiniętą powierzchnią właściwą, dużą objętością porów, obojętnością chemiczną, stabilnością mechaniczną i termiczną, jak również wysoką biokompatybilnością. Są one szeroko stosowane m.in. w katalizie, farmacji, magazynowaniu i przetwarzaniu energii, nanotechnologii oraz jako adsorbenty w procesach oczyszczania powietrza, wody i gazów przemysłowych. Zastosowanie materiałów węglowych jako nośników aktywnych substancji farmaceutycznych wpływa na poprawę ich biodostępności, pozwala zredukować liczbę efektów ubocznych, wydłuża czas ich obecności
i działania w organizmie.

Gdybym nie została naukowcem to: Gdyby nie była naukowcem zostałaby lekarzem – pediatrą, osobą, która pomagałaby dzieciom, pochylała się nad cierpiącymi i w ten sposób próbowała zmienić ich życie.

Zainteresowania pozanaukowe: Obecnie w czasie wolnym uwielbia czytać książki (przede wszystkim kryminały), słuchać muzyki oraz oglądać filmy. Jej pasją są również podróże, które zawsze dostarczają niepowtarzalnych i ciekawych wrażeń. Dodatkowo uwielbia prowadzić warsztaty tworzenia kosmetyków dla dzieci i młodzieży.

Dr Joanna Gościańska o sytuacji kobiet badaczek i zmianach na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych:

Dziś kobiety odzyskują swoją pozycję i choć często trudno im się wybić, bo nie docenia się ich siły umysłu, to właśnie one są podporą nauki, wpływają na jej rozwój i dzięki perfekcji oraz precyzji stopniowo wspinają się na szczyt. Łączą piękno z mądrością, pogodę ducha ze stopniowym dążeniem do celu, są jednocześnie matkami dzieci i matkami wynalazku. Tworzą nowy świat i nową rzeczywistość.

Beata Małachowska
mgr
Rozwiń »

Temat pracy:
Kwas lizofosfatydowy w patogenezie zespołu HNF1B-MODY

Życiorys naukowy: Lek. Beata Małachowska zaangażowała się w pracę naukową w Katedrze Anestezjologii i Intensywnej Terapii po II roku studiów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Jednak w kolejnym roku nawiązała kontakt z dr Wojciechem Fendlerem i po kilku miesiącach była już pod jego opieką jako studentka w projekcie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Projekt dotyczył rzadkich, genetycznych postaci cukrzycy u dzieci. Tematykę  tę  bada do dnia dzisiejszego w ramach doktoratu i dwóch grantów. Swój warsztat naukowy szlifowała wyjeżdżając na liczne staże naukowe m.in. do Japonii, Holandii, Tajlandii czy Meksyku. Za swoje osiągnięcia naukowe otrzymała m.in. Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Stypendium Marszałka Województwa Łódzkiego, prestiżowego Studenckiego Nobla w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, Stypendium Miasta Łodzi dla doktorantów I roku i Stypendium Naukowe Fundacji Polpharmy. W 2014 roku została słuchaczką Studium Medycyny Molekularnej na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, a od 2015 roku jest doktorantką w Zakładzie Biostatystyki i Medycyny Translacyjnej na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi.

Praca badawcza i jej znaczenie: Lek. Beata Małachowska w pełni zaangażowała się naukowo w badanie cukrzycy u dzieci. W 2011 roku dołączyła do zespołu prof. Wojciecha Młynarskiego, który prowadził pierwszy w Polsce screening genetyczny dzieci z podejrzeniem klinicznym występowania cukrzycy o podłożu monogenowym (z defektem pojedynczego genu). Dzięki temu programowi udało się zdiagnozować zespół HNF1B-MODY u kilku rodzin z całej Polski, identyfikując tym samym pierwszą taką grupę chorych w naszym kraju. Zaobserwowano wówczas unikalne zmiany w profilu metabolicznym tych pacjentów skłoniły zespół do dalszych badań. Obecnie zespół stara się wytłumaczyć, dlaczego mutacja w genie HNF1B prowadzi do powstania obserwowanych zmian metabolicznych a także odpowiedzieć na pytanie, czy zwiększone stężenie określonych metabolitów może przyczyniać się do powstawania objawów choroby. Jeśli hipotezy się potwierdzą, to istnieje szansa na opracowanie pierwszej terapii celowanej dla pacjentów z tym niezwykle rzadkim zespołem, któremu towarzyszą zaburzenia nerek.

Gdyby nie została naukowcem to: Najpewniej zgodnie z wykształceniem leczyłaby ludzi w szpitalu – prawdopodobnie na oddziale pediatrii, endokrynologii lub anestezjologii.

Zainteresowania pozanaukowe: Uwielbia podróżować – spakować plecak i wyruszyć daleko,
w nieznane, najlepiej na łono natury. Podróże dają jej wolność, otwartość umysłu i ciekawość świata, ale także bardzo potrzebny odpoczynek psychiczny i spojrzenie na problemy z zupełnie innej perspektywy.

Lek. Beata Małachowska o sytuacji kobiet badaczek i zmianach na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych:

Kobiety mają trudniej. Kropka. Myślę, że kluczowym elementem jest edukacja społeczeństwa poprzez przybliżanie sylwetek historycznych wielkich badaczek (nie tylko Marii Skłodowskiej-Curie), ale także promowanie obecnie działających kobiet w nauce, tak jak to robi L’Oréal. Mam nadzieję, że te działania zaowocują w przyszłości przekonaniem większej liczby dziewczyn, że mogą, a wręcz powinny walczyć o swoje marzenia i że jeśli tylko chcą to mogą wszystko.

Anna Piotrowska-Murzyn
dr
Rozwiń »

Temat pracy:
Określenie mechanizmów i potencjalnych punktów uchwytu substancji modulujących aktywność wybranych subpopulacji komórek glejowych w terapii bólu neuropatycznego

Życiorys naukowy: Od początku kariery zawodowej związana z najciekawszą według Niej dziedziną biologii, czyli neurobiologią. Na co dzień zajmuje się neuroimmunofaramakologią bólu. Jest absolwentką dwóch kierunków studiów: Biochemii oraz Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po studiach zaczęła pracę w Zakładzie Farmakologii Bólu w grancie Maestro prof. Barbary Przewłockiej. Studia doktoranckie rozpoczęła w 2015 roku w Instytucie Farmakologii Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Obecnie jej aktywność naukowa wiąże się bezpośrednio z realizacją grantów Harmonia i Opus prof. Joanny Miki oraz Sonata dr Eweliny Rojewskiej, ponadto od roku 2017 realizuje również grant Preludium, którego jest kierownikiem. Są to projekty naukowe finansowane przez Narodowe Centrum Nauki. Jej badania przyczyniły się do powstania 24 publikacji oraz zgłoszenia patentowego, uczestniczyła również w licznych konferencjach naukowych w kraju i za granicą, za jedną z nich otrzymała nagrodę dla najlepszej prezentacji posterowej. Została dwukrotnie wybrana najlepszą doktorantką w Instytucie Farmakologii Polskiej Akademii Nauk. W 2017 roku otrzymała stypendium Prezesa Polskiej Akademii Nauk za wybitne osiągnięcia, a w 2018 roku została laureatką programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Praca badawcza i jej znaczenie: Ból neuropatyczny jest doznaniem niezwykle skomplikowanym do określenia. Zazwyczaj jest opisywany jako ból o dużym natężeniu, o charakterze kłującym, piekącym parzącym, mrowiący i/lub przeszywającym. Powstaje wskutek uszkodzenia lub dysfunkcji układu nerwowego. Pomimo wielu lat badań w tej dziedzinie, mechanizm powstawania i utrzymania się bólu neuropatycznego wciąż nie jest do końca poznany. Anna Piotrowska-Murzyn w swojej pracy naukowej skupia się na badaniach dotyczących neuroimmunologicznego podłoża bólu neuropatycznego i poszukiwania substancji, które wspomogą obecne, niestety niesatysfakcjonujące metody leczenia. Ostatnie badania wskazują, że w rozwoju bólu neuropatycznego uczestniczą nie tylko neurony, lecz również komórki glejowe, które modulują transmisję nocyceptywną w warunkach patofizjologicznych. Tym samym celem Jej badań jest szczegółowe zbadanie roli receptorów GPCR, takich jak receptory chemokinowe/opioidowe zlokalizowane na powierzchni komórek glejowych oraz analiza zmian w aktywacji szlaków wewnątrzkomórkowych i poziomu czynników endogennych, powstałych w wyniku uszkodzenia nerwu kulszowego, które inicjują i regulują rozwój neuropatii. Ponadto Piotrowska-Murzyn poszukuje substancji immunomodulujących o najwyższym potencjale analgetycznym, które w badaniach wpływu ich łącznego podania z konwencjonalnymi środkami przeciwbólowymi wzmacniają ich efektywność, co jest ogromnie ważne dla opracowania skutecznej terapii skojarzonej bólu neuropatycznego. Badaczka wskazała, że taką substancją może być marawirok (lek antyretrowirusowy, stosowany u zakażonych wirusem HIV) oraz określiła jego przeciwbólowy mechanizm działania poprzez promowanie, niedawno odkrytego procesu, alternatywnej polaryzacji komórek glejowych i przywracanie równowagi między czynnikami pro- i przeciwbólowymi. Wyniki jej badań są szczególnie interesujące i mogą stać się nowym podejściem terapeutycznym w skutecznym leczeniu neuropatii.

Gdyby nie została naukowcem to: Na pewno jej praca zawodowa związana byłaby z szeroko rozumianą biologią. Na emeryturze chciałaby spełnić marzenie i założyć małą restaurację, której wnętrza zdobiłyby reprodukcje jej ulubionego artysty, Gustava Klimta.

Zainteresowania pozanaukowe: Obecnie każdą wolną chwilę Anna Piotrowska-Murzyn poświęca swojej 9-miesięcznej córeczce. Pomimo ciągłego braku czasu stara się każdego dnia wygospodarować kilka chwil, żeby oddać się lekturze jakiegoś mrocznego, niepokojącego i wciągającego kryminału czy obejrzeć ulubiony serial (Big Bang Theory) lub film.

Anna Piotrowska-Murzyn o sytuacji kobiet badaczek i zmianach na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych:

Uważam, że współczesny świat potrzebuje piękna ludzkiego działania i mam nadzieję, że moja praca niesie to ze sobą. Cieszę się, że w otaczającym nas świecie możemy wskazać rosnącą i znaczącą rolę kobiety, która rozwija się zawodowo i podąża za swoimi marzeniami. Uważam także, że kobiety powinny otrzymywać więcej wsparcia, aby móc realizować się na płaszczyźnie zawodowej. Pragnę zaznaczyć i podkreślić, że konieczne są działania, które uregulują status zawodowy kobiet w nauce i dadzą im poczucie bezpieczeństwa, tj.: urlop macierzyński w trakcie studiów doktoranckich,  stałe zatrudnienie po doktoracie, co przyczyni się do zwiększenia ich motywacji, a otwarty i pozytywny umysł pozwoli kobiecie pobudzić kreatywność oraz zwiększyć produktywność i efektywność pracy. Wobec tego nagrody takie jak stypendium L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki są ogromnie pomocne.

 

 

Aleksandra Synowiec
mgr
Rozwiń »

Temat pracy:
Nowe inhibitory wejścia kociego herpeswirusa typu 1 (FHV-1)

Życiorys naukowy: Aleksandra Synowiec związana jest z Zakładem Mikrobiologii Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie pod opieką dr hab. Krzysztofa Pyrcia pisze pracę magisterską. W czasie studiów licencjackich odbyła międzynarodowy staż na włoskim Uniwersytecie w Sienie w Zakładzie Biotechnologii Medycznej. W 2018 roku była w gronie 80 laureatów prestiżowego konkursu na „Diamentowy Grant“ dla wybitnie uzdolnionych studentów, organizowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jej projekt pt. „Identyfikacja receptora wejścia wirusa FHV-1 do komórek gospodarza” uzyskał dofinansowanie w wysokości 144 000 zł. Otrzymała również wyróżnienie na tegorocznej Miedzynarodowej Konferencji Biologii Komórki na Uniwersytecie Jagiellońskim, wyniki swoje oraz całego zespołu badawczego prezentowała również na VI Konferencji Biologii Molekularnej w Łodzi i Konferencji „BioChemMed Session“ w Gdańsku. Jest laureatką stypendiów dla Najlepszych Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego i współautorką publikacji naukowej, dotyczącej nowych strategii terapeutycznych w leczeniu ludzkiego wirusa opryszczki pospolitej, a także kilku publikacji naukowych, które są obecnie w przygotowaniu.

Praca badawcza i jej znaczenie: Infekcje wywołane herpeswirusami są jednymi z najczęściej występujących zakażeń wirusowych u ludzi. U kotów wirus kociej opryszczki FHV-1 (ang. feline herpes virus 1) wywołuje wirusowe zapalenie nosa oraz tchawicy, potocznie nazywane kocim katarem. Jest to schorzenie szczególnie dotkliwe dla młodych osobników i może prowadzić do powikłań związanych z ostrym zapaleniem górnych dróg oddechowych, zapaleniami, owrzodzeniami spojówki oraz rogówki – często prowadzącymi do trwałej utraty wzroku. Oszacowano, że infekcje wywołane wirusem FHV-1 są przyczyną wysokiej śmiertelności u kotów. Dostępne leki przeciwwirusowe działają wirostatycznie i nie jest możliwe całkowite wyleczenie zwierzęcia. Aleksandra Synowiec wraz  z zespołem badawczym w czasie trwania projektu skupiła się na inhibitorach ograniczających rozprzestrzenianie się wirusa pomiędzy komórkami do stosowania miejscowego. Badania te mogą pozwolić na opracowanie nowych strategii terapeutycznych w medycynie weterynaryjnej i stworzenie maści lub aerozolu, który miejscowo będzie hamował rozwój zakażenia i łagodził objawy choroby u kotów.

Gdyby nie została naukowcem to: Prawdopodobnie skierowałaby swoje zainteresowania ku weterynarii, ponieważ zwierzęta, a przede wszystkim koty zajmują w jej życiu szczególne miejsce.

Zainteresowania pozanaukowe: Poza nauką interesuje się italianistyką, a także szeroko pojętą akwarystyką słodkowodną. Obserwacja podwodnego życia jest dla niej wspaniałą formą relaksu.

Aleksandra Synowiec o sytuacji kobiet badaczek i zmianach na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych:

Moim zdaniem kobiety są coraz bardziej doceniane zarówno w nauce jak i w życiu codziennym, co również widać w przedstawianych statystykach. Jednakże nadal nie jest to sytuacja wzorowa – jednym z problemów, który jest poruszany w publicznych dyskusjach jest mała reprezentacja kobiet na wysokich, profesorskich stanowiskach. Powodem takiego zjawiska może być to, że kobieta w pewnym momencie swojego życia musi stanąć przed wyborem pomiędzy karierą a założeniem rodziny.

Paulina Kasperkiewicz-Wasilewska
dr
Rozwiń »

Temat pracy:
Badanie funkcji i znaczenia proteaz serynowych z grupy HeSP’s w komórkach krwi

Życiorys naukowy: Pracę badawczą rozpoczynała w Zakładzie Chemii Medycznej i Mikrobiologii na Politechnice Wrocławskiej (2008). Następnie uzyskała tytuł magistra biotechnologii farmaceutycznej. Pracę doktorską realizowała w zakładzie Chemii Bioorganicznej Politechniki Wrocławskiej. Odbyła staż naukowy na Cambridge University w Anglii oraz staż podoktorski w renomowanym ośrodku Sanford-Burnham-Prebys Medical Discovey Institute w USA. Od 2017 roku jest adiunktem naukowo-dydaktycznym na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej. Laureatka 18-tu krajowych i międzynarodowych nagród, w tym m.in. dla najlepszych doktorantów, stypendium START (FNP), Nagrody Ministra Edukacji i Szkolnictwa Wyższego dla Młodych Wybitnych Naukowców, nagrody Rektora Politechniki Wrocławskiej. Jest autorką ponad 22 publikacji w wiodących czasopismach naukowych i była uczestniczką kilkudziesięciu konferencji naukowych w kraju i na świecie.

Praca badawcza i jej znaczenie: Celem projektu naukowego dr Kasperkiewicz-Wasilewskiej są badania proteaz serynowych z grupy HeSP’s (ang. Haematopoietic Serine Proteases), do której należą proteazy neutrofilowe oraz granzymy. Proteazy to ważna grupa enzymów, ponieważ kontrolują wiele procesów biochemicznych zachodzących w żywych komórkach. Uczestniczą one m.in. w obronie organizmu przeciw patogenom, a także prowadzą do usunięcia nieprawidłowych komórek np. nowotworowych. Aktywność tych enzymów jest kontrolowana przez endogenne inhibitory, jednak czasami dochodzi do zaburzenia homeostazy (zdolności utrzymania równowagi w środowisku, w którym ciągle zachodzą procesy biologiczne) i wtedy enzymy wymykają się spod kontroli. Jest to jeden z czynników wielu chorób cywilizacyjnych, m.in. nowotworów i neutropenii. W swoich badaniach dr Kasperkiewicz-Wasilewska chce pogłębić wiedzę na temat lokalizacji i funkcji HeSP‘s w komórkach oraz mechanizmu ich działania w stanach fizjologicznych, jak i patofizjologicznych, aby wskazać różnice. Obecnie wiele funkcji enzymów jest niezbadana, co daje pole do przeprowadzania wnikliwych analiz.

Gdyby nie została naukowcem to: Nie potrafi wyobrazić sobie siebie w innej roli. Gdyby mogła cofnąć się w czasie, ponownie zostałaby naukowcem. Jest to dla niej nie praca, a wielka pasja.

Zainteresowania pozanaukowe: Poza nauką uwielbia tzw. backpacking, czyli zwiedzanie różnych zakątków świata z niewielkim plecakiem i naciskiem na poznawanie innych kręgów kulturowych oraz obserwowanie zwierząt w ich naturalnym środowisku.

Dr Paulina Kasperkiewicz-Wasilewska o sytuacji kobiet badaczek i zmianach na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych:

 Muszę przyznać, że sytuacja kobiet na przestrzeni lat zdecydowanie się zmienia, mimo tego władze uczelni to wciąż w większości mężczyźni. Dawniej kobiety nie mogły nawet studiować, natomiast obecnie, moim zdaniem, do pewnego momentu różnice płci nie mają znaczenia. Największym problemem jest niewielka reprezentacja młodych kobiet na studiach technicznych i brak wiary w siebie. Zgodnie ze stereotypami, kobiety to humanistki. Całe szczęście jest wiele inicjatyw zachęcających młode dziewczyny do realizowania studiów na kierunkach ścisłych.

Anna Muszewska
dr hab.
Rozwiń »

Temat pracy:
Różnice w trybie życia grzybów znajdujące odzwierciedlenie w składzie ich genomów

Życiorys naukowy: Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku biotechnologia. Doktorat realizowała w Zakładzie Genetyki Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN, równolegle z inżynierią oprogramowania w Wyższej Szkole Informatyki Stosowanej i Zarządzania przy Instytucie Badań Systemowych PAN. Po obronie rozprawy doktorskiej wygrała konkurs na staż podoktorski w programie TEAM FNP w ICM UW (obecnie Centrum Nowych Technologii UW) oraz staż w Instytucie Maxa Plancka w Lipsku. Od 2013 roku pracuje na stanowisku adiunkta w Zakładzie Biochemii Drobnoustrojów IBB PAN. Dr hab. Muszewska jest współautorką prawie 30 publikacji naukowych opublikowanych w międzynarodowych pismach. Kierowała 3 grantami oraz uczestniczyła w licznych międzynarodowych współpracach naukowych. Jest laureatką m.in. stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla Wybitnych Młodych Naukowców oraz Marshall Memorial Fellowship z The German Marshall Fund of the United States (GMF).

Praca badawcza i jej znaczenie: Celem projektu naukowego Muszewskiej jest odkrycie, w jaki sposób genomy grzybów przyczyniają się do wszechstronności i zdolności adaptacyjnych tych organizmów zarówno do celów przemysłowych, jak i medycznych. Muszewska prowadzi porównawcze badania genomowe i interpretuje obserwowane zależności z uwzględnieniem ekologii i klasyfikacji taksonomicznych organizmów. Badaczka dużą uwagę poświęca badaniom enzymów związanych ze zdolnościami adaptacyjnymi grzybów. Obecnie intensywnie pracuje nad porównawczą genomiką grzybów z rodzaju Mucorales, powodujących trudne do leczenia infekcje. Jej badania nie tylko pomagają lepiej zrozumieć zwyczaje  grzybów, ale mogą też rzucić nowe światło m.in. na to, jak przebiega infekcja grzybicza.

Gdyby nie została naukowcem to: Od 2012 Muszewska jest zaangażowana w ruch społeczny Obywatele Nauki. Gdyby nie pracowała w nauce, byłaby zapewne działaczką organizacji pozarządowej z obszaru praw człowieka, praw reprodukcyjnych lub praw zwierząt.

Zainteresowania pozanaukowe: Od 1993 trenuje Taekwon-Do ITF (z długą przerwą związaną z opieką nad dziećmi). Uspokaja ją wędrowanie po lesie i chodzenie po górach. Uwielbia dla kogoś gotować i czasem myśli o założeniu małej wegetariańskiej kawiarni z aromatyczną kawą.

Anna Muszewska o sytuacji kobiet badaczek i zmianach na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych:

Pomijanie osiągnięć kobiet w raportach i publikacjach, stereotypy związane z predyspozycjami do wykonywania danego zawodu i trudności w łączeniu ról życiowych związane często z brakiem równościowej partycypacji partnera w opiece nad dziećmi to nadal główne czynniki osłabiające rolę kobiet w nauce. Na swojej drodze spotkałam inspirujących i wspierających opiekunów naukowych płci obojga i nie mam wątpliwości, że im wiele zawdzięczam.